ObrazekPrzemoc domowa w myśl ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej

to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostepu do środków finansowych lub mozliwości podjecia pracy lub uzyskania samodzielnosci finansowej, istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej (t.j. Dz. U. 2021 poz. 1249 ze zm.)

Definicja przemocy domowej zawiera cztery elementy, które pozwalają na odróżnienie jej od innych form zachowania (np. agresji sprzyjającej lub będącej skutkiem konfliktów): Obrazek

  • Intencjonalność działania/zaniechania sprawcy (należy wykluczyć tutaj przypadkowość zdarzeń)
  • Asymetria sił
  • Naruszenie praw lub dóbr osobistych
  • Występowanie cierpienia i szkód fizycznych lub psychicznych.

Kluczowe znaczenie w zdiagnozowaniu zjawiska przemocy domowej ma nierównowaga sił występująca pomiędzy osobą doznającą przemocy domowej a osobą ją stosującą, przy czym pod pojęciem tej siły należy rozumieć zarówno siłę fizyczną, jak i moc sprawczą (możliwości intelektualne i psychiczne, umiejętności społecznego wpływu, zasoby majątkowe, itp.).

W myśl art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego (t. j. Dz. U. z 2022 poz. 1375), każdy kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Natomiast zgodnie z § 2 tego artykułu, instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

Zgodnie z art. 9d ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t. j. Dz. U. z 2021 poz. 1249 ze zm.), podejmowanie interwencji w środowisku odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby doznającej przemocy jak i jej sprawcy. Procedura „Niebieskie Karty” obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli  (osób upoważnionych do wszczęcia procedury) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy domowej.

Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta - A” w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy domowej lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej. W wyniku wszczęcia podejmowane są działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznajacej przemocy, które w szczególności dotyczą:

  • zatrzymania przemocy w rodzinie;
  • podjęcia bardziej stanowczych działań wobec sprawców przemocy;
  • uporządkowane zbieranie informacji nt. sytuacji w danej rodzinie;
  • ujednolicenie dokumentacji, która może stać się materiałem dowodowym;
  • dokonanie wstępnej diagnozy i stworzenie planu pomocy;
  • uruchomienie lokalnego systemu pomocy dla rodziny i usprawnienie działań osób pomagających.
TO TYLKO MITY I STEREOTYPY !!!

W naszym społeczeństwie i kulturze można spotkać się z wieloma mylnymi sądami i opiniami na temat zjawiska przemocy:

  • przemoc występuje tylko w rodzinach z marginesu społecznego
  • przyczyną przemocy jest alkohol
  • ofiary prowokują, zasługują na przemoc
  • gdyby ofiara cierpiała to by odeszła od sprawcy
  • nie należy wtrącać się w sprawy rodzinne
  • osoby stosujące przemoc są chore psychicznie

Rzeczywistość pokazuje, że zjawisko przemocy domowej dotyka każdej warstwy społeczeństwa. Sprawcami są przeważnie osoby zdrowe, nie zawsze nadużywające alkoholu lub środków psychotycznych, które nie potrafią osiągnąć swoich celów inaczej niż poprzez użycie siły, często obwiniające za ten stan swoich bliskich. Osoby doświadczające przemocy mają poczucie winy, cierpią ale podporządkowują się osobie stosującej przemoc, czują się bezradne, przez co same nie są w stanie wybrnąć z tej sytuacji, dlatego tak ważne wówczas jest zainteresowanie społeczeństwa i wsparcie społeczne.

DLACZEGO POJAWIA SIĘ PRZEMOC?

Źródeł przemocy jest wiele, często są one podtrzymywane przez społeczeństwo, jak również generowane przez warunki zewnętrzne, tj.:

  • normy społeczne i kulturowe;
  • społeczną akceptację bicia i stosowania kar cielesnych wobec dzieci;
  • normę obyczajową zezwalającą, a niekiedy zachęcającą do stosowania przemocy;
  • przekonania, że jest się "panem i władcą", któremu należy się posłuch;
  • stres społeczny - bezrobocie, niskie zarobki, złe warunki mieszkaniowe prowadzące do frustracji, lęku i agresji.

Przyczyny mogą tkwić także w osobie sprawcy jako wrodzone cechy osobowości lub zdobyte w trakcie życia doświadczenia, jak również w interakcjach interpersonalnych wewnątrz rodziny objawiających się brakiem poczucia bezpieczeństwa i negatywnymi relacjami.

GDZIE ZNALEŹĆ POMOC?

Obrazek